Mieszkańcy powiatu karkonoskiego będą bezpieczniejsi dzięki programowi Bezpieczny Dolny Śląsk

Podczas konferencji w Pałacu Sobieszów, z udziałem Wojewody dolnośląskiej Anny Żabskiej, Starosty karkonoskiego Krzysztofa Wiśniewskiego, przedstawicieli samorządów z obszaru powiatu, a także służb ratowniczych i porządkowych, dyskutowano o sposobach na wydatkowanie wsparcia finansowego karkonoskich miast i gmin.
Województwo dolnośląskie otrzymało na realizację celów zawartych w programie poprawiającym bezpieczeństwo mieszkańców 356 mln zł.

Starosta K. Wiśniewski przypomniał, że 2,5 mln powiat już otrzymał, a łącznie z pozostałymi kwotami przekazanymi bezpośrednio do gminy i miast powiatu, to suma 10 mln. Warte podkreślenie jest, że pieniądze będą przyznawane przez kilka lat.

Program Bezpieczny Dolny Śląsk opiera się na trzech filarach:

1. Edukacji, a więc budowaniu odporności społecznej
2. Finansowaniu obiektów ochronnych
3. Zapewnieniu łańcuchów dostaw dla ludności cywilnej

„Priorytetem są obiekty ochronne dla ludności, zapewnienie ciągłości dostaw, i budowanie odporności społecznej”, podkreślił wagę drugiego i trzeciego filaru Dariusz Staniów, dyrektor Wydziału bezpieczeństwa zarządzania kryzysowego Dolnośląskiego Urzędu Wojewódzkiego we Wrocławiu.

Dolnoślązacy bezpieczni

Bezpieczny Dolny Śląsk, czyli od edukacji po obronę cywilną regionu, to nie pojedynczy, zamknięty projekt, ale wieloletni, ewoluujący program działań na rzecz bezpieczeństwa mieszkańców regionu. Łączy w spójną, przemyślaną całość różne inicjatywy, od programów edukacyjnych, przez inwestycje w sprzęt ratowniczy, aż po najnowsze działania związane z budową nowego systemu ochrony ludności. Są realizowane i koordynowane przez samorząd województwa, Urząd Marszałkowski oraz administrację rządową, Urząd Wojewódzki.

Początki szeroko zakrojonych działań w ramach Bezpiecznego Dolnrgo Śląska sięgają co najmniej 2014 roku, kiedy to przyjęto dokument strategiczny Polityka wspierania bezpieczeństwa w województwie dolnośląskim do 2020 r. W jej ramach realizowano wiele projektów, skupionych na prewencji i edukacji:

• Bezpieczny Dolnoślązak — program edukacyjny skierowany do uczniów, mający na celu podnoszenie świadomości na temat bezpiecznych zachowań
• Bezpieczny Senior — inicjatywa ukierunkowana na ochronę osób starszych przed przestępczością, np. oszustwami na wnuczka
• kampanie informacyjne i konferencje — działania podnoszące świadomość społeczną w zakresie różnorodnych zagrożeń.

Równolegle, slogan Bezpieczny Dolny Śląsk był wykorzystywany do opisywania dużych przedsięwzięć inwestycyjnych, często współfinansowanych ze środków Unii Europejskiej. Przykłady obejmują:

1. rozbudowę centrów ratownictwa — w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego (RPO) na lata 2007-13
2. wzmocnienie ochrony przeciwpożarowej (realizowane ok. 2014 r.) o wartości ponad 3 mln zł, polegające na zakupie specjalistycznych wozów strażackich (np. drabin, pojazdów rozpoznawczo-ratowniczych) dla jednostek PSP w celu ochrony cennych przyrodniczo obszarów, jak Bory Dolnośląskie.

W ostatnich latach (np. w 2023 r.) nazwa BDŚ pojawiała się również przy okazji szkoleń proobronnych, np. dla uczniów klas mundurowych, a także jako tytuł kompleksowych poradników dla mieszkańców (np. Bezpieczny Dolny Śląsk 2025 wydany we Wrocławiu).

Skąd są na to pieniądze?

Finansowanie działań pod szyldem Bezpieczny Dolny Śląsk nie pochodzi z jednego źródła. Jest ono zdywersyfikowane i zależne od charakteru konkretnego zadania

1. Budżet samorządu województwa dolnośląskiego. Jest to podstawowe źródło finansowania dla wielu programów edukacyjnych, kampanii społecznych oraz wkładu własnego do projektów unijnych. Decyzje o przeznaczeniu środków podejmuje sejmik wojewódzki.
2. Fundusze Europejskie. Duże projekty infrastrukturalne i sprzętowe, jak zakup wozów strażackich czy rozbudowa centrów ratownictwa, były i są w dużej mierze finansowane ze środków unijnych, w ramach Regionalnych Programów Operacyjnych (teraz program Fundusze Europejskie dla Dolnego Śląska 2021-27).
3. Dotacje z budżetu państwa. Poszczególne inicjatywy, zwłaszcza te o charakterze proobronnym lub powiązane z zadaniami administracji rządowej, mogą otrzymywać celowe dotacje z ministerstw, np. Ministerstwa Obrony Narodowej czy MSWiA.

Ochrona ludności i obrona cywilna

W obliczu nowych wyzwań geopolitycznych i prac nad nową, rządową Ustawą o ochronie ludności i obronie cywilnej, program Bezpieczny Dolny Śląsk zyskał w 2025 roku nowy, kluczowy wymiar. Stał się regionalnym narzędziem do wdrażania i konsultowania założeń krajowego systemu bezpieczeństwa.

Pod hasłem #BezpiecznyDolnyŚląsk wojewoda Anna Żabska organizuje w październiku 2025 r. serię otwartych spotkań z mieszkańcami w powiatach. Jednym z nich było właśnie to w spbieszowskim pałacu. Ich celem jest dyskusja na temat założeń nowego systemu ochrony ludności i obrony cywilnej oraz zebranie opinii na temat lokalnych potrzeb i zagrożeń.

Potwierdzeniem tej nowej roli jest również tematyka zbliżającego się (13 listopada 2025 r.) XII Dolnośląskiego Kongresu Samorządowego. Jego hałsem przewodnim będzie właśnie Bezpieczny Dolny Śląsk – Bezpieczna Polska. Kluczowe debaty kongresu mają dotyczyć roli samorządów w nowym systemie obrony cywilnej, współdziałania służb oraz edukacji obywatelskiej w zakresie bezpieczeństwa.

Jak widać z tego krótkiego podsumowania, Bezpieczny Dolny Śląsk ewoluuje. Z dotychczasowego parasola dla różnych rozproszonych działań (edukacyjnych i prewencyjnych), staje się spójnym programem regionalnym, który ma integrować działania samorządu i rządu w strategicznym celu – budowy odporności regionu w ramach nowego, krajowego systemu ochrony ludności. Przejawem tego są już konkretne fundusze płynące do samorządów, np. wspomniane już 10 mln zł dla powiatu karkonoskiego w 2025 r. Wydatkowane są na zadania z zakresu ochrony ludności, m. in. zakup agregatów prądotwórczych i uzupełnienie magazynów przeciwpowodziowych.