Prężny rozwój gospodarczy Dolnego Śląska czeka kolejny impuls. Nowy, zaplanowany na 2025 rok, regionalny budżet po raz pierwszy w historii samorządu przekroczy 4 miliardy złotych. Dla Dolnoślązaków oznacza to wiele nowych inwestycji i dalszy dynamiczny rozwój całego regionu. Najwięcej pieniędzy samorząd województwa przeznaczy na transport, ochronę zdrowia, rolnictwo i ochronę środowiska, a także kulturę, edukację i integrację społeczną.
– Nie zwalniamy tempa. Na przyszły rok zaplanowaliśmy największe w historii wydatki na inwestycje. To z jednej strony pozwoli utrzymać doskonałą kondycję gospodarczą Dolnego Śląska, a jednocześnie pamiętajmy o tym, że wszystkie one powstają z myślą o mieszkańcach regionu. Budowa nowoczesnego szpitala onkologicznego, wyremontowane drogi i szybkie pociągi to oczekiwane i niezwykle potrzebne inwestycje – wyjaśnia Paweł Gancarz, Marszałek Województwa Dolnośląskiego.
Samorząd województwa będzie miał w przyszłym roku do dyspozycji ponad 4,1 miliarda złotych. Składają się na to wyższe o przeszło pół miliarda złotych dochody budżetowe oraz zwiększona o ponad 217 milionów złotych w stosunku do ubiegłego roku dotacja na realizację zadań krajowych i tych finansowanych ze źródeł zagranicznych. W strukturze budżetu wyróżnia się również fakt, że kwota zarezerwowana na tzw. wydatki majątkowe – czyli inwestycje – przekracza 2,1 miliarda złotych. To więcej niż przeznaczano na ten cel w ostatnich trzech latach łącznie.
Przyszłoroczny budżet charakteryzuje jeszcze jeden rekord, wkład własny województwa do projektów ubiegających się o dofinansowanie unijne w latach 2021-2027 określono na 1,4 miliarda złotych. To aż o miliard złotych więcej w porównaniu z projektami realizowanymi w perspektywie finansowej 2014-2020. W przyszłym roku planowana jest realizacja 150 projektów z 17 różnych programów Unii Europejskiej w ramach programów regionalnych, centralnych oraz transgranicznych.
Dodatkowo, dzięki staraniom zarządu, województwo pozyskało rządowe środki na realizację inwestycji w latach 2021-2028 o łącznej kwocie 1,2 miliarda złotych. Znalazły się tam pieniądze z programów Kolej+ (800 milionów), Rządowy Fundusz Rozwoju Dróg (232 miliony), Polski Ład (189 milionów), Rządowy program Ochrony Zabytków (21 milionów).
Pamiętając tragedię wrześniowej powodzi na południu regionu i ogrom zniszczeń przez nią spowodowanych na przyszły rok zaplanowano specjalną pulę pieniędzy przeznaczonych na usuwanie skutków klęski żywiołowej. Będzie to 95 milionów złotych z budżetu województwa oraz ok 310 milionów złotych wyodrębnionych na ten cel z programu Fundusze Europejskie dla Dolnego Śląska.
– Po raz pierwszy wpływy do naszego budżetu przekroczą 4 miliardy złotych. To rekordowy poziom dochodów w dotychczasowej historii samorządu województwa. Jest to budżet prorozwojowy i proinwestycyjny, który umożliwi przeprowadzenie szeregu inicjatyw zwiększających w efekcie poziom PKB w regionie. Dzięki staraniom zarządu województwa pozyskaliśmy szereg dodatkowych źródeł finansowania nie tylko z budżetu państwa ale także funduszy i dotacji rządowych – dodaje Elżbieta Berezowska, Skarbnik Województwa Dolnośląskiego.
Transport
Na projekty drogowe i kolejowe zarząd województwa chce przeznaczyć ponad 1 mld 882 mln złotych. To o 447,5 mln zł więcej niż w tegorocznym budżecie. Najważniejsze zadania to przede wszystkim rewitalizacja linii kolejowych – ambitny i niespotykany w skali kraju, wieloletni projekt, w ramach którego przeprowadzone zostaną:
Rewitalizacja linii kolejowej nr 310 na odcinku Kobierzyce – Łagiewniki Dzierżoniowskie – Piława Górna; Rewitalizacja linii kolejowej nr 345 i 308 na odcinku Mysłakowice – Kowary – Kamienna Góra; Rewitalizacja linii kolejowej nr 318 na odcinku Srebrna Góra- Bielawa Zachodnia; Rewitalizacja linii kolejowej nr 322 na odcinku Kłodzko Nowe – Stronie Śląskie;
Zmodernizowane zostaną także ważne drogi wojewódzkie m.in. trasa od węzła A4 Bielany Wrocławskie (ul. Karkonoska) do drogi wojewódzkiej nr 395 (rondo Żerniki Wrocławskie) i do granicy Wrocławia (ul. Buforowa). Budowa obwodnicy Obornik Śląskich pozwoli skomunikować autostradę A4 z drogą szybkiego ruchu S5, a budowa obwodnicy Dzierżoniowa będzie kolejnym etapem realizacji projektu Trasy Sudeckiej.
– Rekordowy budżet na transport to nie tylko drogi i kolej, ale także rozwijający się program Cyklostrady Dolnośląskiej – czyli ścieżek rowerowych w regionie, które są zintegrowane z siecią transportu publicznego. To także osobny budżet na usuwanie skutków niedawnej powodzi na południu Dolnego Śląska. Wiele miejsc czeka na odbudowę infrastruktury niezbędnej do codziennego życia i zamierzamy to zrobić w szybkim tempie – mówi Michał Rado, Wicemarszałek Województwa Dolnośląskiego.
Rozwój Regionalny
W przyszłym roku na wsparcie rozwoju regionalnego przeznaczono kwotę ponad
194 mln zł (wzrost o 47 mln zł w porównaniu do ubiegłego roku). Najważniejsze zadania to m.in. wspieranie rozwoju gospodarczego i rozwoju przedsiębiorczości, a także zarządzanie rozwojem regionalnym.
Samorząd województwa planuje także kontynuować projekt Going Global, czyli dolnośląską dyplomację gospodarczą, dzięki której przy wsparciu samorządu województwa przedsiębiorcy z naszego regionu będą mieli okazję uczestniczyć w wielu międzynarodowych wydarzeniach targowych oraz nawiązywać kontakty handlowe i zdobywać nowe rynki zbytu dla swoich produktów. Projekt umożliwia dolnośląskim przedsiębiorcom zaistnienie na europejskich i światowych rynkach.
Rozwój regionalny to również wsparcie regionalnego rynku pracy, a także transformacja cyfrowa administracji publicznej i rozwój e-usług publicznych. W ramach Dolnośląskiego Funduszu Pomocy Rozwojowej 5 mln złotych umożliwi realizację projektów z zakresu poprawy bezpieczeństwa w mniejszych miejscowościach. Powstaną dzięki niemu m.in. chodniki, zatoczki autobusowe czy oświetlenie przy drogach.
Ochrona zdrowia
Na ochronę zdrowia w 2025 roku przeznaczone zostanie niemal 764 mln zł. To ponad 322 mln zł więcej niż w roku bieżącym. Są to środki dedykowane dla szpitali i jednostek, których organem założycielskim jest Samorząd Województwa Dolnośląskiego. Pozwolą one przeprowadzić wiele projektów poprawiających m.in. jakość usług świadczonych w zakresie ginekologii, położnictwa, leczenia psychiatrycznego oraz rekordową liczbę programów profilaktycznych.
Dodatkowo przeprowadzone zostaną ważne inwestycje infrastrukturalne w obszarze zdrowia takie jak m.in. budowa szpitala onkologicznego we Wrocławiu (459 mln zł) budowa Centrum Psychiatrii dla Dzieci i Młodzieży w Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym im. J. Gromkowskiego we Wrocławiu (11,4 mln zł) oraz inwestycje w Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym w Legnicy (12 mln zł). Dzięki dofinansowaniom unijnym w województwie realizowane będą programy zdrowotne o zasięgu regionalnym – program w zakresie nadwagi i otyłości dzieci i młodzieży oraz diagnostyka występowania i terapia zaburzeń rozwojowych ze spektrum płodowych zaburzeń alkoholowych. Na staże podyplomowe dla lekarzy i dentystów przeznaczono 71 mln zł, a na realizację programu stypendialnego dla kadry medycznej 4,6 mln zł.
– Ochrona zdrowia to druga pod względem wielkości przeznaczonych środków dziedzina budżetu. W sumie to ponad 764 milionów złotych. Przede wszystkim będziemy wspierać inwestycje poprawiające infrastrukturę i jakość opieki medycznej w naszych szpitalach. Wojewódzkie szpitale są filarami ochrony zdrowia w subregionach i dlatego mogą liczyć na wsparcie. Przy tej okazji warto wspomnieć, że przyspieszamy i inwestycje związane z budową nowego szpitala onkologicznego będziemy realizować z wyprzedzeniem założonego harmonogramu – informuje Jarosław Rabczenko, Członek Zarządu Województwa.
Sport oraz Edukacja i Nauka
Nakłady na sport sięgną 81,2 mln zł, w tym na budowę i modernizację infrastruktury sportowej 67 mln, a wsparcie szkolenia sportowego i rozwój karier oraz upowszechnianie i popularyzację sportu 13 mln. Ponad 200 milionów przeznaczono na edukację i naukę. Ta kwota pozwoli prowadzić działalność publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych, przeprowadzić niezbędne remonty w dolnośląskich jednostkach edukacyjnych a także wesprze program stypendialny dla szczególnie uzdolnionych uczniów.
– Oprócz inwestycji w infrastrukturę i bazę sportową na Dolnym Śląsku ruszamy z innowacyjnym projektem wspieranym przez Huberta Hurkacza. Będziemy budować boiska do tenisa i paddla – to coraz popularniejszy sport i chcemy dać możliwość trenowania go u nas. Ale to nie wszystko, jest również projekt toru szosowego w Bielawie lub Sobótce, którego ambasadorem jest Bartosz Huzarski. Będzie to pierwszy taki tor w Polsce, oprócz tego rowerowe parki umiejętności, tor saneczkowy w Karpaczu i wiele innych tzw. miękkich projektów, dzięki którym wspieramy sportowców – wylicza Wojciech Bochnak, Wicemarszałek Województwa Dolnośląskiego.
Kultura i turystyka
W przyszłym roku wydatki na kulturę w regionie sięgną 231 mln zł. (wzrost o 32,9 mln zł w porównaniu do ubiegłego roku). Samorząd dofinansuje inwestycje infrastrukturalne jak np. rozbudowa i modernizacja Opery Wrocławskiej oraz modernizacja sceny głównej Teatru Polskiego.
Na tę kwotę złożą się m.in. bieżąca działalność instytucji kultury (115,5 mln zł), konkursy dla NGO (4 mln zł), wkłady własne (1,3 mln zł), stypendia artystyczne dla twórców (600 tys zł), Nagrody Marszałka za wybitne osiągnięcia w dziecinie kultury (150 tys zł). Na ochronę dolnośląskich zabytków przeznaczone zostanie 10 mln zł.
Na tę kwotę złożą się m.in. bieżąca działalność instytucji kultury (115,5 mln zł), konkursy dla NGO (4 mln zł), wkłady własne (1,3 mln zł), stypendia artystyczne dla twórców (600 tys zł), Nagrody Marszałka za wybitne osiągnięcia w dziecinie kultury (150 tys zł). Na ochronę dolnośląskich zabytków przeznaczone zostanie 10 mln zł.
Na turystykę w regionie przeznaczono 7 mln złotych. Najważniejsze zadania to przede wszystkim upowszechnianie i promocja walorów turystycznych (3,4 mln zł), Dolnośląski Fundusz Odrzański, dzięki któremu powstaje infrastruktura turystyczna przy rzece (1mln zł), składka przekazywana Dolnośląskiej Organizacji Turystycznej (1,8mln zł) oraz środki przekazywane na zadania związane ze zwiększeniem konkurencyjności dolnośląskiej oferty turystycznej (800 tys zł).
Rolnictwo i Ochrona Środowiska
Te obszary zostaną wsparte suną 263,4 mln złotych, w tym 55,5 mln przeznaczonych zostanie na ochronę gruntów rolnych. Dodatkowo, mając na uwadze konieczność zabezpieczenia powodziowego, 2 mln zł trafią na bieżącą konserwację urządzeń melioracji wodnych a 500 tys. zł zostanie przeznaczonych na budowę zbiorników wodnych. Osobna pula środków zasili też fundusz budowy dróg transportu rolnego dla gmina i powiatów. Trafi tam odpowiednio 600 i 840 tys zł. Dodatkowo 7 mln zł pochłonie program odnowy wsi, a kolejny milion zł pozwoli realizować zadania związane z rozwojem obszarów wiejskich.
Te obszary zostaną wsparte suną 263,4 mln złotych, w tym 55,5 mln przeznaczonych zostanie na ochronę gruntów rolnych. Dodatkowo, mając na uwadze konieczność zabezpieczenia powodziowego, 2 mln zł trafią na bieżącą konserwację urządzeń melioracji wodnych a 500 tys. zł zostanie przeznaczonych na budowę zbiorników wodnych. Osobna pula środków zasili też fundusz budowy dróg transportu rolnego dla gmina i powiatów. Trafi tam odpowiednio 600 i 840 tys zł. Dodatkowo 7 mln zł pochłonie program odnowy wsi, a kolejny milion zł pozwoli realizować zadania związane z rozwojem obszarów wiejskich.
– Nowy budżet to rekordowe środki na ochronę gruntów rolnych, m.in. na budowę bardzo potrzebnych dróg transportu rolnego. Kontynuujemy też program odnowy wsi, chcemy wspierać kulturę i tradycję obszarów wiejskich Dolnego Śląska, dlatego zamierzamy wspierać liderów inicjatyw odnowy wsi. Poprzez nasze działania chcemy również powiązać lokalnych producentów żywności z sieciami sprzedaży i branżą gastronomiczną tak, aby ich produkty były szerzej dostępne w dolnośląskich miastach. Po raz pierwszy w budżecie pojawia się również pula pieniędzy przeznaczona dla pszczelarzy. Z tych środków będziemy m.in. organizować szkolenia dla pszczelarzy, promocję tej dziedziny oraz edukację ekologiczną – wyjaśnia Natalia Gołąb, Członkini Zarządu Województwa Dolnośląskiego.
